Jan Paweł II podkreślał, że kultura i duchowość łączą ludzi. Mogę dodać, że uniwersytet i nauka również - powiedział rektor KUL podczas oficjalnego otwarcia Centrum Badań nad Kulturą Polską im. Jana Pawła II w Porto Alegre. Zostało ono utworzone wspólnie z Papieskim Uniwersytetem Katolickim w Rio Grande do Sul (PUCRS). Wydarzenie inauguruje również działalność Centrum Polonijnego KUL w Brazylii i Ameryce Łacińskiej.

Centrum Badań nad Kulturą Polską im. Jana Pawła II jako jednostka akademicka za cel stawia sobie promocję i nauczanie języka polskiego, upowszechnianie historii i kultury polskiej w Brazylii oraz zabezpieczanie polskiego dziedzictwa kulturowego, obecnego w wielu miejscach tego kraju. - Otwarcie Centrum Badań nad Kulturą Polską im. Jana Pawła II w Brazylii oznacza oddanie miejsca spotkań ludzi chcących ubogacać się wzajemnie. KUL jako najstarszy uniwersytet katolicki podejmuje się nauczania języka polskiego, kwerendy archiwów oraz wykorzystania ich zasobów. Nie sposób również pominąć kwestii wsparcia kulturowego, dydaktycznego oraz naukowego dla licznej brazylijskiej Polonii - zaznacza rektor uniwersytetu, ks. prof. Mirosław Kalinowski.

Pierwsze informacje z zaproszeniem do Brazylii rektor KUL otrzymał 3-4 lata temu, był to mail. - Kiedy przyjechałem do Brazylii, pomyślałem, że trzeba wydobyć, a następnie scalić archiwa związane z polską emigracją - wspomina ks. prof. Kalinowski. Tak też się stało. Jednostka zrealizowała projekt „Historia Polski dla brazylijskiej Polonii”. - To synteza historii Polski ze szczególnym naciskiem na polską kulturę. Przedstawia dzieje Polski z perspektywy brazylijskiej Polonii - mówi historyk KUL, prof. Arkadiusz Stasiak, koordynator Centrum. Książka została przełożona na język portugalski w odmianie brazylijskiej.

Pierwsze działania

W połowie marca w ramach projektu NAWA „Promocja języka polskiego i kultury polskiej w Brazylii” ruszyły zajęcia dla studentów PUCRS. Czteromiesięczny kurs obejmuje nie tylko zajęcia z języka polskiego, ale również trzy serie wykładów akademickich: językoznawczych „Specyfika polskości w języku i kulturze” (prof. Magdalena Smoleń-Wawrzusiszyn), historycznych „Historia Polski” (prof. Arkadiusz Stasiak) i socjologicznych „Polska Kultura Sukcesu” (dr Wojciech Wciseł).

Dla kogo Centrum?
Jak zaznacza ks. prof. Kalinowski, odbiorcą działań jest każda osoba, która chce podjąć wysiłek związany z nauką języka polskiego, poznaniem historii i kultury Polski, także w kontekście obu państw. - To studenci Uniwersytetu w Porto Alegre, młodzież polonijna, a także inni studenci oraz młodzież brazylijska mająca jakiekolwiek związki z Polską - dodaje rektor KUL.

Uczestniczący w uroczystości otwarcia Centrum Badań nad Kulturą Polską im. Jana Pawła II rektor PUCRS Irmão Evilazio Teixeira wyraził wdzięczność wszystkim zaangażowanym w projekt. Dodał, że uniwersytet rodzi się z dialogu z wiedzą i kulturą. - Chcemy stworzyć jak najlepszą współpracę pomiędzy naszymi uniwersytetami - powiedział Irmão Evilazio Teixeira.

Jednym z punktów wczorajszego programu było otwarcie wystawy na Papieskim Uniwersytecie Katolickim Rio Grande „Jan Paweł II - Dar Polski dla Świata”, przygotowanej w ramach projektu Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej.

Porto Alegre jest dużym ośrodkiem diaspory polskiej, która zatraciła natywną znajomość języka wraz z kolejnymi pokoleniami (przede wszystkim za sprawą dawnej polityki władz brazylijskich). Język polski jako dziedziczony jest używany przez niewiele osób i na bardzo różnych poziomach zaawansowania. Młodzi ludzie często nie mówią po polsku, chociaż wielu z nich wyraża chęć uczenia się naszego języka i żywo deklaruje poczucie polskiej tożsamości narodowej. - Te związki z naszą ojczyzną są wciąż żywe i silne wśród Polonii brazylijskiej, a nie idą w parze z ofertą dydaktyczną, jaką mogą otrzymać w swoim mieście i regionie Rio Grande do Sul - podsumowuje koordynator jednostki, prof. Stasiak.